آلرژي کودکان ايراني به 4 ماده غذايي

آلرژي کودکان ايراني به 4 ماده غذايي

چندي پيش، يکي از دوستانم صاحب فرزند زيبايي شد که از همان ابتداي تولد،

دل‌درد و نفخ داشت. دوستم، نوزادش را نزد پزشک برد و دکتر، کوليک

نوزادي را براي او تشخيص داد. در همين حين، روي صورت نوزاد، دانه‌هاي

کوچک قرمز رنگي ايجاد شد که اوايل، همه فکر مي‌کردند ناشي از بوسه‌هاي

افراد بر گونه‌هاي کودک است. اما داروها فايده اي نداشت و کمي بعد، دوست‌ام

در مدفوع‌نوزادش رگه‌هايي از خون مشاهده کرد و وحشت‌زده، او را نزد

پزشک متخصص گوارش اطفال برد. تشخيص پزشک اين بار، آلرژي بود.

دوست‌ام شير و فرآورده‌هاي لبني مصرف مي‌کرد و همين موضوع موجب

ابتلاي نوزادش به آلرژي شده بود. بعضي بچه‌ها نسبت به بعضي مواد غذايي

آلرژي دارند. چرا؟ اين آلرژي از کجا مي‌آيد؟ علل ناشناخته‌اي دارد. ثابت شده

است که وقتي يکي از والدين آلرژي دارد، کودک‌شان حدود 25 تا 30 درصد و

اگر هر دو والد مبتلا به آلرژي باشند، کودک‌شان بين 65 تا 70 درصد به

آلرژي مبتلا مي شود. پس يکي از علل اوليه آلرژي، وجود اين بيماري در

خانواده است. اما بعضي از بچه‌ها به گروهي از مواد آلرژن، حساسيت پيدا

مي‌کنند و بعضي ديگر، نه. چرا؟ شايد به خاطر ذات آن ماده غذايي خاص باشد.

بعضي از مواد ذاتا ايجاد آلرژي مي‌کنند و ممکن است در کودکي بيشتر خود را

نشان دهد. ثابت شده است کودکان ايراني بيشتر به 4 نوع ماده‌غذايي، آلرژي پيدا

مي‌کنند که عبارت‌اند از : شير گاو و لبنيات، تخم مرغ، گندم و آجيل. ممکن

است بگوييد بچه ي پنج ماهه که آجيل نمي‌خورد. جواب اين است که وقتي

مادر، اين موادغذايي را مي‌خورد، مواد آلرژي‌زا به بدن کودک‌اش مي‌رسد.

آلرژي به اين مواد با چه علايمي خودش را نشان مي‌دهد؟ علايم باليني متعددي

دارد: نفخ ‌هاي شديد، دردهاي شکمي ، وجود رگه‌هاي خون در مدفوع،

بي‌قراري زياد، اسهال يا يبوست. آنچه ما آن را کوليک شيرخوارگي مي‌ناميم و

از 1 تا 4 ماهگي وجود دارد، در اثر آلرژي به موادغذايي، تشديد مي‌شود.

علامت ديگر، استفراغ‌هاي مکرر است، به نحوي که سبب ايجاد سوزش در

قسمت انتهايي مري و ريفلاکس (ترش کردن غذا) مي شود. در کودکان زير

شش ماه، رگه‌هايي از خون را مي‌توان در مدفوع مشاهده کرد که اگر اين مشکل

درمان نشود، ممکن است در آينده به زخم روده در بزرگسالي و حتي بدخيمي

منجر گردد. ممکن است بعضي از پزشکان با مشاهده ي نتايج آزمايشگاه به

اشتباه فکر کنند گلبول هاي سفيد و قرمز زيادي که در مدفوع وجود دارند، به

دليل وجود ميکروب است و آنتي بيوتيک تجويز ‌کنند، در صورتي که اين

کودکان با قطع مواد آلرژن، مشکل‌شان حل مي‌شود. تعدادي از علايم در دستگاه

تنفسي اتفاق مي‌افتند و مي‌توانند خود را به صورت گرفتگي بيني ، خس‌خس،

سرفه‌هاي مکرر و تنگي نفس در کودکان بزرگ‌تر نشان ‌دهند. بعضي از

کودکان بعد از دويدن يا تند راه رفتن دچار سرفه، تنگي نفس و خس‌خس

مي‌شوند و در بعضي از کودکان، سرماخوردگي طولاني‌تر از حد معمول

مي‌شود. همچنين مستعد سينوزيت و التهاب لوزه ي سوم مي‌شوند و اگر اين

مشکل درمان نشود، در آينده به سمت آسم مي‌روند. آلرژي علايمي هم در پوست

ايجاد مي‌کند. خلاصه آلرژي مانند يک باتلاق است که هر ميکروبي مي‌تواند

روي آن بنشيند. براي درمان چه بايد کرد؟ اولين نکته در درمان، تشخيص دقيق

است. اگر به اين نتيجه رسيديم که علايم کودک به دليل وجود آلرژي است، بايد

تمام مواد آلرژي ‌زا و به خصوص پروتئين‌هاي شير گاو قطع شود، يعني مادر

نبايد شير و هيچ ‌گونه لبنياتي مصرف کند. معمولا کساني که به شير گاو

حساسيت دارند، به کليه محصولات گاوي مثل گوشت، دل و جگر نيز حساسيت

دارند و هيچ ‌کدام از آنها را نبايد مصرف کنند. مي‌گويند به جاي شير گاو

مي‌توان از شير گوسفند استفاده کرد، اما از آنجا که بيماري آلرژي زياد شده و

بيشتر مردم به دنبال شير گوسفند هستند، تقلب در اين ماده ي غذايي زياد شده

است. اگر کودک در سنين بالاتر باشد، براي درمان از دارو هم استفاده مي‌کنيم

. سعي مي‌کنيم در کودکان زير شش ماه از دارو استفاده نکنيم، ولي در کودکان

بالاي شش ماه مي‌توان از داروهاي ضد آلرژي استفاده کرد. حالا از کجا بايد

فهميد که کودک دقيقا به چه چيزي حساسيت دارد؟ در سنين پايين‌تر، با آزمايش

خون، تا حدودي مي‌توانيم بفهميم که کودک به چه ماده اي آلرژي دارد و بعد از

8 تا 9 ماهگي با آزمايشات پوستي دقيقا مي‌فهميم کودک به چه موادي آلرژي

دارد. بعضي از کودکان به مواد افزودني مانند موادي که در پفک، شکلات،

چيپس، سس، سوسيس، کالباس، انواع رب، کنسروها و ... هستند، آلرژي دارند.

حتي موادي که به شربت‌هاي دارويي مي‌زنند، مي توانند آلرژي زا باشند و گاهي

تشخيص اينکه کودک واقعا در اثر خوردن کدام يک از اين ها دچار آلرژي

شده، بسيار سخت است. بنابراين توصيه اکيد من به والدين کودکاني که نسبت به

مواد افزودني آلرژي دارند اين است که به جاي شربت‌هاي دارويي، از قرص

استفاده کنند. آلرژي در کشور ما شايع است؟ بله و دليلش آلودگي هواست که

ريه‌ها و مجاري تنفسي را نسبت به آلرژي حساس مي‌کند. دليل ديگر، مواد

غذايي غير استاندارد است. در حال حاضر از مواد نگهدارنده ي زيادي مثل

نيترات و نيتريت در موادغذايي استفاده مي‌کنند که اين مواد، هم سرطانزا هستند

و هم مي‌توانند ايجاد آلرژي کنند. بعضي‌ها يک قوطي رب را باز مي‌کنند و

مي‌گويند رب‌اش خيلي خوب است و اصلا کپک نمي‌زند، در حالي که اين

بدترين رب است، چون آن‌قدر مواد نگه‌دارنده به اين رب زده‌اند که کپک

نمي‌زند و همه اين ها مي‌تواند ايجاد آلرژي و مشکل کند. اگر کسي بخواهد

کودک‌اش را با شير گاو تغذيه کند، از چه موقع بايد شروع کند؟ توصيه ما اين

است که کودک در شش ماه اول نوزادي از شير مادر استفاده کند. ثابت شده

است کودکاني که در شش ماه اول ، شير مادر مي‌خورند، زمينه آلرژي‌شان

خيلي کمتر مي‌شود. بعد از شش ماه اول مي‌توان از فرني، سوپ ساده و...

استفاده کرد. بعد از يک‌سالگي مي‌توان به کودک روزانه حدود نيم ليتر شير گاو

داد، به اين ترتيب که اوايل کمي آن را بايد رقيق کرد، به طوري که در ابتدا

نصف شير، نصف آب جوشيده سرد شده باشد و بعد از يکي دو ماه که گذشت

دو‌سوم شير، يک سوم آب باشد و بعد از مدتي مي‌توان به‌طور کامل از شير

استفاده کرد، اما به کودکاني که زمينه آلرژي دارند، نبايد شير گاو داد. مصرف

شيرخشک چه ‌طور؟ شيرخشک‌ها هم که مثل شير گاو هستند؟ بله، درست است.

خيلي از والدين به کودکان‌شان شيرخشک مي‌دهند. شيرخشک‌ها از هر نوعي که

باشند، داراي پروتئين شير گاو هستند که ممکن است در کودک ايجاد آلرژي کند.

در اين حالت مادر بايد از شيرهاي مخصوص رژيمي که پروتئين‌هايش شکسته

شده و تغيير شکل داده و خاصيت آلرژي ‌زايي ندارد و هلال ‌احمر آنها را

عرضه مي‌کند، استفاده کند. اگر کودک بعد از خوردن شير دچار نفخ و دل ‌درد

شد، والدين بايد چه کار کنند؟ اگر هر بار کودک بعد از خوردن شير، دچار نفخ

و دل‌درد ‌شود، ممکن است آنزيم لاکتاز را در بدنش نداشته باشد. بايد بدانيد هر

قندي داراي آنزيمي در بدن است، که آنزيم، آن را شکسته و به مصرف

مي‌رساند. قند موجود در شير هم که "لاکتوز" نام دارد، توسط آنزيم لاکتاز در

بدن شکسته مي شود. گاهي اوقات آنزيم لاکتاز در بدن افراد وجود ندارد، يا

مقدارش خيلي کم است، در نتيجه قند شير شکسته نشده و توليد گاز و اسيد

مي‌کند. اسيد توليد شده، مقعد بچه را مي‌سوزاند و تحريک مي‌کند، گازش هم

ايجاد نفخ و دل‌درد مي‌کند. در نتيجه والدين بايد از شيرهاي بدون لاکتور يا از

آنزيم‌هاي لاکتاز که در داروخانه‌ها وجود دارند، استفاده کنند.