بي اشتهايي کودکان در دنياي امروز يکي از دغدغه هاي اصلي بسياري از والدين محسوب ميشود که نگران سوء تغذيه
فرزندشان هستند...
بهبود وضعيت تغذيه،گسترش و در دسترس بودن انواع خوراکيها و البته توليد انبوه تنقلات متنوع اشتهاي ناچيز معدههاي
کوچک را به سرعت اشباع ميکند و هنگامي که والدين مشاهده ميکنند? فرزندشان سر سفره غذا از خوردن امتناع دارد نگران
و حيران ميمانند که چگونه او را به خوردن تشويق کنند.
گاه اصرار والدين و امتناع کودک کار را به جاي باريک ميکشاند و بياشتهايي به يک مساله بغرنج در روابط آنان تبديل
ميشود؛ غافل از اينکه بياشتهايي دليلي دارد که بايد در پي رفع آن بود.
بياشتهايي يا لجبازي؟
گاهي غذانخوردن از بياشتهايي نيست، بلکه از لجبازيکودک ناشي ميشود. کودکان بويژه در سه تا شش سالگي از توجه
والدين نسبت به تغذيه خود آگاهند و گاه آن را به ابزاري براي لجبازي، مقاومت و گرفتن امتياز تبديل ميکنند.
اين کار اگر به عادتي دائمي تبديل نشود براي کودکان، مشکل سوءتغذيه ايجاد نخواهد کرد، چون بالاخره امتناع کودک حدي
دارد و اشتهايش بر لجبازي ميچربد.
تغذيه سالم
عادات غذايي کودکان از هشت ماهگي شکل ميگيرد و پس از آن غذاخوردن با خلق و خو، روابط و رفتارهاي کودک پيوند
ميخورد. به اين معنا که از آنها تاثير ميپذيرد و براي مثال ممکن است به دليل لجبازي يک غذا يا خوراکي خاص را نخورد.
بالطبع رفتارهاي والدين بويژه مادران در اوايل دوره شکلگيري عادات تغذيهاي کودک در نحوه تغذيه وي در سالهاي بعد
موثر است.
برخي کودکان تا نوجواني ياد نميگيرند که سر ميز يا سفره بنشينند و غذا بخورند و معلوم است که مانند تمام? ناهنجاريهاي
رفتاري کودکان در اينباره هم بايد والدين را مقصر دانست!
متخصصان تغذيه معتقدند:کودکان نبايد تا پيش از 2 سالگي طعم نمک را بچشند. پس از آن نيز بايد همواره غذاهاي کم نمک
بخورند. عادت کردن به نمک و مصرف آن علاوه بر تغيير ذائقه کودک، مشکلات جسمي و احتمال ابتلا به بيماريهايي نظير
فشار خون را در آنها (در آينده) افزايش ميدهد.
پس از نمک انواع تنقلات متهم رديف بعدي هستند. تنقلات شور، ترش و شيرين، چرب و پرادويه و افزودنيهاي مجاز و
غيرمجاز نظير ذرت بو داده، پفک، چيپس، بستني، بيسکويت، شکلات، کاکائو و... نهتنها سلامت کودک را به خطر ميانداز?
د، بلکه اشتهاي وي را به قول معروف کور ميکند.
کودکان هنگام گرسنگي براي مصرف تنقلات تمايل شديد نشان ميدهند و اگر اين خوراکيها در دسترس باشند يا والدين در
مقابل اصرار آنها بالاخره تسليم شوند تنقلات را با اشتها ميخورند و از وعده غذايي اصلي بازميمانند.
انواع تنقلات برخلاف تصور برخي والدين ارزش تغذيهاي خاص ندارند و در تقابل به دليل استفاده از مواد شيميايي،
نگهدارندهها، طعمدهندههاي مصنوعي و ... مضرند.
بدتر اين که برخي والدين تنقلات بويژه بيسکويت و کيک و کلوچه را جايگزين وعده اصلي غذايي ميپندارند و از اين طريق
خود را از طبخ غذا براي کودک يا خوراندن غذا به وي معاف ميکنند.
بسياري نيز در برابر اصرارهاي کودک براي مصرف تنقلات هيچ تفاوتي نشان نميدهند يا شايد چون کودکشان را دوست
دارند نميخواهند او را از آنچه دوست دارد و قابل خريداري است محروم بکنند.
گروهي از والدين هم هستند که مصرف تنقلات براي فرزندشان را مايه پزدادن ميدانند و دوست ندارند پسر همسايه پفک
بخورد و فرزندشان به دست او نگاه کند و حسرت بخورد!
نکات مهم
بياشتهايي دائمي کودکان و امتناع از خوردن وعدههاي اصلي غذايي با مشکلات رفتاري والدين نسبت به کودک ارتباط مستقيم
دارند.
مهمترين توصيههاي متخصصان علوم تربيتي به والدين براي مقابله با بياشتهايي و عادات تغذيهاي نادرست کودکان عبارتند
از:
ـ ماست کمچرب،سبزيجات تازه، ميوهها و انواع سالاد به افزايش اشتهاي کودک کمک ميکند. در مقابل انواع سسها،
نوشابههاي گازدار، خوراکيهاي چرب و تنقلات از اشتهاي کودک ميکاهد.
ـ از خوراندن انواع تنقلات به کودکان حداقل يک ساعت پيش از وعده غذايي اصلي خودداري کنيد.
ـکودک را عادت ندهيد? يک نوع غذاي مخصوص به خود را در وعده اصلي بخورد. از همان غذايي که براي اعضاي
خانواده پختهايد به او بخورانيد مگر اين که از غذايي واقعا بدش بيايد.
ـ اجازه ندهيد کودکان انواع فستفودها را به عنوان وعده غذايي اصلي بخورند. مصرف ساندويچ، پيتزا، همبرگر و... بايد به
يک يا دو وعده در هفته محدود شود.
ـ به سليقه کودک در غذا خوردن توجه کنيد. اگر غذايي را دوست دارد و با لذت ميخورد در وعدههاي بيشتري برايش بپزيد.
قاشق، چنگال، بشقاب و حتي وسايل مرتبط با سفره يا ميز غذا را با سليقه وي تهيه کنيد.
ـ اگر بيدليل از خوردن غذا امتناع ميکند يا لج کرده است زياد اصرار نکنيد که غذايش را بخورد. فقط کافي است به او
بگوييد هر وقت گرسنه شد ميتواند غذايش را بخورد.
ـ کودکان بهانهگير را در تهيه مواد اوليه غذا و پخت آن مشارکت دهيد. اگر کودک در پخت غذا مشارکت داشته باشد براي
خوردن آن انگيزه و تمايل بيشتري خواهد داشت. چيدن ميز يا سفره نيز گزينه خوبي است.
ـ طوري رفتار نکنيد که انگار غذا خوردن يا نخوردن کودک براي شما امري حياتي است.
ـ هنگام غذا خوردن محيط آرامي فراهم کنيد که عاري از تنش، دعوا و بدگويي باشد.
ـ آداب غذا خوردن براي مثال شستن دستها، نشستن کنار ساير اعضاي خانواده و... را به کودک ? تذکر بدهيد تا بداند? موظف
است اين آداب را رعايت کند. کودکان از اين آداب استقبال ميکنند و آن را به مثابه يک بازي محبتآميز با اعضاي خانواده و
نشانه صميميت و همبستگي با کساني تلقي ميکنند که دوستشان دارند.
ـ ساعات مشخصي براي تناول ناهار و شام خانواده در نظر بگيريد تا کودک بداند وقت غذا خوردن چه زماني است.
ـ کودک را مجبور نکنيد بيش از اندازهاي که ميل دارد غذا بخورد. احساس بدي که از پر بودن بيش از حد معده ناشي ميشود
ميتواند براي وي نوعي مقاومت رواني در مقابل غذا خوردن بويژه در حضور والدين ايجاد کند.
ـ لازم نيست کودک زياد غذا بخورد. اگر از نيازهاي تغذيهاي کودک آگاهي داشته باشيد ميتوانيد با مقدار کمتر غذاها،
پروتئين، کلسيم، آهن و ساير املاح و ويتامينها را به بدن وي برسانيد.
فرستنده : خانم مريم خرد
رکوردهاي ايران
راهکارهاي درمان بي اشتهايي کودکان