کارخانه چراغ گاز اولين کارخانه‌‌اي است که در تهران و در خياباني به همين نام در سال 1323 قمري تاسيس شده است
ناصرالدين شاه، اين کارخانه را پس از اولين سفرش به اروپا، به عنوان ارمغان سفر به ايران آورده بود.
در اين کارخانه، ديگ‌هاي بزرگي قرار داشت که حامل گاز کاربيت بودند. اين ديگ‌ها به وسيله لوله‌هايي به اندروني
متصل شده و به خيابان‌هاي ناصريه و ارک نيز گازرساني مي‌کردند.
بعدها، روشنايي اين خيابان‌ها از بين رفت. اندروني شاهي تا سال‌ها از اين روشنايي بهره مي‌بردند و تنها منبع روشنايي
اين خيابان و دارالخلافه، از اين کارخانه تامين مي‌شد.
کارخانه چراغ گاز، مجهز به ديگ‌هاي دردار و پيچ و مهره‌اي بود و گاز کاربيت در لوله‌ها جريان مي‌يافت. سپس عده‌اي
با مشعل روشن در خيابان‌ها مي‌گشتند. ابتدا لوله اصلي آن به خيابان ناصريه، (ناصرخسرو) و خيابان دراندرون مي آمد و
توسط عده‌اي چراغچي روشن مي‌شد. اين ابداع قبل از اختراع چراغ برق بود.
خيابان چراغ گاز که از خيابان‌هاي پرتردد شهر تهران بود، همواره به دليل وجود اين کارخانه و نزديکي آن به محل
استقرار شاه، اهميت ويژه‌اي داشت.
مظفرالدين شاه هنگامي که به روسيه سفر کرد نخستين کارخانه چراغ برق را خريداري کرد و در محل کارخانه چراغ
گاز نصب شد. اين کارخانه با 400 کيلووات نيروي برق، قادر بود قسمتي از خيابان‌هاي تهران مثل لاله‌زار، شاه آباد،
اسلامبول و چراغ برق را روشن کند.
نام خيابان نيز بعد از توليدبرق، به خيابان چراغ برق و بعدها خيابان اميرکبير تغيير يافت.
خيابان چراغ برق، حد فاصل ميدان محمديه و خيابان مولوي، از شمال شرقي به بازار بزرگ و از غرب به خيابان خيام
منتهي مي‌شود. اين خيابان، (چراغ گاز سابق) يکي از 6 خيابان داراي سردر بود که از ميدان توپ‌خانه منشعب مي‌شد.
آشنايي با نخستين کارخانه تهران
رکوردهاي ايران