کهن ترين نقش برجسته در معرض خطر ريزش
حدود 76 سال از ثبت نقش برجسته «کورانگون» در غربي ترين نقطه‌ي استان فارس مي‌گذرد. اثري که قديمي ترين
نقش‌برجسته‌ي ايران است، ولي اين روزها چنان وضعيت نامناسبي دارد که هر لحظه امکان دارد فرو بريزد.
به گزارش ايسنا، نقش‌برجسته کورانگون که در دو کيلومتري جنوب «بابا ميدان» در بخش «رستم» استان فارس قرار دارد،
خردادماه 1315 در فهرست آثار ملي ثبت شد. اين اثر عيلامي روي سطح يک صخره‌ي مرتفع و برفراز رودخانه‌ي فهليان واقع
شده است و به عنوان کهن‌ترين نقش‌برجسته ايران شناخته مي‌شود.
نوروز رجبي - باستان‌شناس و استاد دانشگاه آزاد واحد مرودشت درباره‌اين نقش‌برجسته بيان کرد: اين اثر، صحنه نيايش و آيين
در دوره‌ي عيلامي را نشان مي‌دهد و پژوهشگران و باستان شناسان معتقدند اين نقش برجسته به دو دوره زماني متفاوت مربوط
است. قاب و صحنه اصلي نقش برجسته به دوره‌عيلام قديم و حاشيه‌کناري آن به دوره‌عيلام نو و هزاره‌اول تعلق دارد.
او درباره‌تصاوير نقش برجسته نيز توضيح داد: صحنه اصلي که در مرکز نقش برجسته قرار دارد، دو نفر از ايزدان و ايزدبانوان
عيلامي را نشان مي‌دهد که فواره‌اي آب در دست دارند، در حالي که روي تختي از مار چنبره زده شده نشسته‌اند. اين دو ايزد،
کلاه‌هاي شاخ‌داري بر سر دارند و کاهناني در کنار آن‌ها با حالت نيايش حضور دارند. اين کلاه‌هاي شاخ‌دار نيز نشان و نماد
خداوند بودن است که برگرفته از سنت سومري‌ها است. علاوه بر اين، وجود عنصر مار به صورت يک تخت چنبره زده اهميت و
جايگاه آن را در دوره‌عيلام کهن نشان مي‌دهد، زيرا مار در آيين و مذهب عيلامي نماد باروري و حاصل‌خيزي است.
به گفته‌اين باستان شناس، در حاشيه‌هاي اين نقش برجسته سه رديف نيايشگر ديده مي‌شوند که دست‌هاي شان را به نشانه احترام و
سکوت جلوي سينه نگه داشته‌اند و از پلکان پايين مي‌آيند.
او بيان کرد: دو ايزد بانويي که در قاب اصلي هستند، احتمالا «هومبان» و «کريريشاه» هستند که زوج خدايان عيلامي در
دوره‌قديم بوده‌اند.
رجبي در ادامه‌گفت‌وگوي خود درباره‌وضعيت اين نقش‌برجسته، اظهار کرد: از اين لحاظ، در وضعيت بسيار اسفباري قرار دارد،
به‌طوري که بخشي از نقش‌برجسته بر اثر رانش کوه در گذشته از قاب اصلي جدا شده و هر لحظه امکان دارد فرو بريزد. هرچند
عوامل تخريب آن شامل عوامل طبيعي مانند باد، باران، گرما و سرما نيز مي‌شود. اين عوامل شرايط را به‌گونه‌اي پيش برده‌اند که
سطح نقش‌برجسته به‌شدت متخلخل و آسيب‌پذير شده است و در شرايط معمولي به‌سختي مي‌توان جزييات نقش‌برجسته را ديد.
اين استاد دانشگاه همچنين گفت: علاوه بر شرايط نامناسب نقش‌برجسته، در اطراف اين اثر و بر فراز کوه، بقايايي از يک استقرار
بسيار مهم ديده مي‌شود که داده‌هاي سفالي آن نشان از وجود استقراري از دوره‌عيلامي، ساساني و اسلامي است؛ اما با کمال تأسف
به‌دليل نبودن نظارت و حراست از اين نقش‌برجسته در طول يک دهه‌گذشته، قاچاقچيان شبانه به جان اين استقرارها افتاده‌اند و
بخش‌هاي زيادي از آن تخريب شده است.
او تأکيد کرد: از آنجا که نقش‌برجسته‌کورانگون تنها نقش‌برجسته‌عيلامي است که نقش خدايان عيلامي در آن ديده مي‌شود،
ضروري است سازمان ميراث فرهنگي رسيدگي به وضعيت اين اثر را در اولويت قرار دهد.
کهن ترين نقش برجسته در معرض خطر ريزش
رکوردهاي ايران