مسير بندر انزلي به پيربازار و رشت، اولين و قديمي‌ترين راه آهن

پيشينه احداث و بهره‌برداري موفق اولين راه‌آهن در ايران به سال 1886 ميلادي با احداث خط راه آهن محمودآباد (سواحل جنوبي
درياي کاسپين) به آمل برمي‌گردد. اين طرح اگرچه در نظر بود تا تهران ادامه يابد، ولي با کارشکني‌هاي پيمانکارهاي بلژيکي به
شکست انجاميد و خطوط آن، برچيده و براي احداث تلگراف استفاده شد. در سال 1888 (ميلادي) و 1261 شمسي خط تراموايي
بين تهران و شاه عبدالعظيم به طول 8700 متر کشيده شد. عرض اين راه آهن يک متر بود و به وسيله مسيو بواتال فرانسوي اجرا
شد و بعدها به يک بلژيکي واگذار شد.

در 9 نوامبر 1890 ناصرالدين شاه قاجار پيمان‌نامه‌اي با روسيه تزاري امضا کرد که ايران را از ساخت راه‌آهن تا ده سال باز
مي‌داشت. اين محدوديت در دسامبر 1899 برابر با شروط وام شست ميليون فرانکي روسيه با دست‌خط مظفرالدين‌شاه براي ده سال
ديگر تمديد شد.

مسير راه آهني نيز از بندر انزلي و پير‌بازار به رشت وجود داشته که بعدها جمع آوري شده‌است. تنها بازمانده اين مسير يک
لوکوموتيو بخار است که بر روي آخرين قطعه چندمتري ريل، هنوز در داخل محوطه سازمان بنادر انزلي خودنمايي مي‌کند و تاريخ
1848 را بر روي خود دارد. 12 کيلومتر ازين مسير تا اواسط دوره رضا شاه همچنان مورد استفاده بوده‌است. پس اولين و
قديمي‌ترين راه آهن همان مسير بندر انزلي به پيربازار و رشت است.