رکوردهاي ايران
قديمي‌ترين عاشقان ايراني
در موزه باستان‌شناسي و مردم‌شناسي دانشگاه پنسيلوانيا يکي از مشهوترين عکس‌ها مشهور به دو عاشق ايراني است. عکس شمار ۹۷۴۸۲
اين موزه هنوز هم يکي از تصاوير منحصر به فردي است که هر روز نظر خيلي‌ها را به خود جلب مي‌کند؛ عشاق ايراني،۸۰۰ سال پيش از
ميلاد مسيح.
سال ۱۳۵۱ باستان‌شناساني که در تپه حسنلو مشغول حفاري بودند خودشان هم چيزي را مي‌ديدند باور نمي‌کردند. تيم مشترک تحقيقاتي ايران و
آمريکا به سرپرستي دکتر رابرت اچ دايسون مشغول تحقيقات در اين تپه باستاني بودند که قبري را پيدا کردند. در قبري با قدمت حدود ۳ هزار
سال اسکلت دو نفر در آغوش يکديگر پيدا شد. در قبر به جز تخته سنگي که در بالاي سر شخص سمت چپ قرار دارد هيچ شي ديگري وجود
نداشت و از آن زمان آنها لقب «عشاق» را گرفتند.
از سال ۲۰۰۵ در موزه دانشگاه پنسلوانيا تيمي مشغول به فعاليت تنها براي انتشار نتيجه تحقيقات و گزارش‌هاي حفاري در تپه حسنلو هستند؛
تپه‌اي باستاني که قدمت آن به ۶ تا ۸ هزار قبل از ميلاد مي‌رسد. با‌گذشت سالها، در موزه دانشگاه پنسلوانيا تصوير عشاق ايراني يکي از موارد
مورد توجه است.
حسنلو؛ تپه‌اي پر از رمز و راز
تپهٔ حسنلو در ۷ کيلومتري شهر نقده قرار دارد. در 85 کيلومتري جنوب اروميه در کنار جاده‌اي که از اروميه به نقده و اشنويه مي‌رسد به
فاصله ۳ کيلومتر از سمت چپ جاده اين تپه نسبتاً بلند خودنمايي مي‌کند.
تپه‌هاي باستاني زيادي پيرامون تپه حسنلو را فرا گرفته‌اند که نشان مي‌دهد اقوام ساکن در حسنلو با اقوام ساکن در تپه‌هاي اطرافش از يک تيره
بوده و با هم داد و ستد و رابطه داشته‌اند.
در سال ۱۳۳۴ هيات مشترک ايران و آمريکا به رياست پروفسور رابرت دايسون در تپه حسنلو مشغول کاوش شدند. هر چند اکنون در دنيا
«عشاق ايراني» را بسيار مي‌شناسند اما مشهورترين اثر باستاني يافت شده در اين محل جام طلاي حسنلو است که به عصر آهن تعلق داشته و
در موزه ايران باستان نگهداري مي شود. ۲۳ فروردين ماه سال ۱۳۳۷ هيئت مشترک ايران و آمريکا ضمن حفاري در اين تپه موفق به کشف
جام بزرگ طلاي حسنلو شد. اين جام در آغوش انساني جاي داشت که بر زمين افتاده بود و بر پشت او خنجري فرو کرده بودند. نقوش اين جام
متنوع بوده و داراي ارزش هنري بسياري است.
جام استثنايي
جام طلاي حسنلو يک اثر باستاني کم‌نظير به حساب مي‌آيد که قدمتي قدمتي ۳۲۰۰ ساله دارد و احتمالا نقش مهمي در شکل‌گيري هنر دوره
بعدي يعني دوره مادها داشته‌است.
اين اثر ۲۱ سانتي متر بلندي، ۲۵ سانتي متر قطر و ۹۵۰ گرم وزن دارد. بر روي جام نقش خدايگان سه گانه: خداي زمين، خداي آب و خداي
خورشيد حک شده‌است. نقش پهلواني که با هيولا مي‌جنگد، الهه‌اي ايستاده روي دو قوچ، نقش بدن انسان بر پشت يک پرنده و مطابقت
صحنه‌ها با يک حماسه حوري از نقش‌هاي موجود بر روي اين جام است. سازمان ميراث فرهنگي براي اولين بار آن را در سال ۱۳۷۷ به
نمايش عمومي گذاشت. اين جام در زير اسکلت يک مرد پيدا شد و به همين خاطر ، ضربه خورده و کج شده است. کارشناسان بر اين باورند
که اين مرد با در دست داشتن جام در حال فرار از دست سپاه مهاجمان بوده، و چون در حال فرار جانش را از دست داده جام در زير فشار
بدنش ضربه خورده و کج شده است.
تيم ايران و آمريکا
دايسون که درجه دکتراي خود را در سال ۱۹۶۶ از دانشگاه هاروارد گرفت اعتقاد دارد که ده دوره متمايز سکونت در تپه حسنلو وجود داشته
است که قديمي‌ترين آن حداقل به ۶ هزار سال قبل از ميلاد بازمي‌گردد. مهمترين دوره سکونت در حسنلو همان دوره چهارم است. کليه
ساختمانهاي يافت شده در حسنلو که از سنگ ساخته شده‌اند متعلق به دوره چهارم سکونت در حسنلو است. هيات مشترک ايران و آمريکا
توانست اتاقهاي متعددي با سالن‌هاي بزرگ در مرکز تپه کشف کند و ديوار دفاعي قلعه نظامي و دژ محکم اين شهر را از زير خاک بيرون
آورد.
جام برنزي مربوط به هزارهٔ يکم پيش از ميلاد کشف شده در حسنلو
در اتاق بزرگي که بنام ترانشه w ۲۹ در سال ۱۳۴۹ حفاري شد استخوانهاي ۱۱ اسکلت بهم خورده و درهم و برهم وجود داشت. وضعيت و
موقعيت قرار گرفتن اسکلتها روي زمين، مرگ غيرطبيعي آنها را کاملاً ثابت مي‌کرد.
در ميان اين اسکلتها ۴ اسکلت بچه وجود داشت. مسير افتادن اسکلتها با هم فرق داشت و دفن هيچکدام جهت معين و منظمي نداشت و به نظر
مي‌رسد که هنگام مرگ، آنها با دستپاچگي و در حين فرار به زمين افتاده و مرده‌اند. يکي از آثار يافت شده اسکلت يک زن است که دستش را
به سوي کودکي دراز کرده تافرزندش را به آغوش بکشد اما مرگ به او مهلت نداده است. به عقيده باستان‌شناسان عاطفه مادري مانع آن شده
بود که کودکش را بگذارد و خودش فرار کند. به احتمال بسيار قوي اين اتاقها را آتش زده‌اند و هنگام ريزش تيرها و فرود آمدن سقفها ساکنين
آنها با وحشت پا به فرار گذاشته‌اند ولي نتوانستند موفق شوند
