اورارتو ها چه كساني بودند
نام
اورارتو نام تمدني است که در غرب آذربايجان امروز، شرق آناتولي، و شمال کردستان،احتمالاً اجداد ارامنه وگرجي‌هاي کنوني
بوده‌اند و از حدود 1500 سال قبل از ميلاد، تا ششصد قبل از ميلاد بر منطقه حکمراني داشتند.
در ترجمه بابلي کتيبه بيستون، نام اين قوم، اوراشتو آمده‌است. هرودوت تاريخدان يوناني آنان را آلاروديان ناميده و از آنان، جزء
سپاهيان خشايارشا در لشکر کشي به يونان نام مي‌برد.
موقعيت استقرار
منشاء دولت اورارتو اطراف درياچه وان بود و پايتخت آنان شهر توشيه در ساحل شرقي اين درياچه قرار داشت.
بيشتر اطلاعات ما از تمدن اورارتو، از نوشته‌هاي آشوري است. قدرت اورارتو آنها را قادر به در اختيار گرفتن تجارت قفقاز و
حوزه اطراف درياي خزر مي‌کرده‌است. شهرهاي اورارتو معماري خاص و شاهانه‌اي دارند که باقيمانده بعضي از آنها در شمال
کردستان، حکايت از پيشرفته بودن آن و تأثيرش بر معماري ماد و هخامنشي مي‌کند. زبان اورارتو احتمالاً از زبانهاي « هوراني
» بوده (که از زبانهاي مرده، قفقازي هستند) و نزديکترين زبان مدرن به آنها، زبان گرجي است.
پادشاهان اورارتو در زمان فترت آشور ، با گسترش حوزه قدرت خود به شمال بين النهرين و شرق سوريه، عملاً نبض تجارت
در منطقه آناتولي و بين النهرين را در دست گرفتند و قدرت گيري آنها تا حدي سبب کاهش قدرت امپراتوري مقتدر و جنگجوي «
هيتي» در مرکز آناتولي شد. کلمه اورارتو، ريشه نام کوه آرارات است.
سلطنت اورارتو بعد از سالها جنگ و رقابت با آشور، بعد از حمله كيمري ها، در اثر حمله قوم ايراني « سكاها » در قرن ششم
قبل از ميلاد،از بين رفت و باقيمانده آن، به زير قدرت مادها در آمد.
رکوردهاي ايران
رکوردهاي ايران
کاسي ها در حدود هزاره سوم پيش از ميلاد و پيش از آن از راه قفقاز وارد فلات ايران شدند، از نواحي آذربايجان و طالش عبور کردند و سپس
در غرب و جنوب غربي درياي خزر اسکان نمودند و به تدريج به نواحي استان قزوين و همدان آمدند، نخستين بار همدان را ساختند و آن را
آکسيان نام نهادند. سر انجام در هزاره دوم پيش از ميلاد در نواحي جنوبي تر در لرستان، کوهستانهاي شمالي جلگه شوش در لرستان و در حدود
استان کرمانشاه در مرز شرقي سوبي گالايان (در حدود جنوب کرمانشاه) ساکن شدند. اين منطقه تا پيش از ظهور آنها، در هزاره سوم ق.م
بخشي از قلمرو کشور ايلام بوده‌است.
آنها اين منطقه را تا شمال خوزستان تصرف کردند و آن را کاشن نام نهادند در اواسط هزاره سوم پيش از ميلاد و در سال 2400 ق.م. در
شمال کشور عيلام و جنوب قلمرو کاسيان (درشمال خوزستان و جنوب لرستان) به محلي برميخوريم که کاشن نام داشت که به عنوان نشانه‌اي از
کاسيها است.
آنها در جنوب با مقابله کشور عيلام روبرو شدند و در نتيجه به نواحي شمالي کوهستانهاي لرستان رانده شدند و نواحي لرستان و همدان را به
طور ثابت دراختيار داشتند. جابجايي آنها در فلات ايران در اوايل هزاره سوم پيش از ميلاد صورت گرفت. در هزاره سوم پيش از ميلاد قدرت
مقابله با کشورهاي همسايه را نداشتند، در اواسط هزاره دوم پيش از ميلاد کاشن را از اطراف گسترش دادند. کاسيان در سال 2197 ق.م. به
بين النهرين حمله کردند و فتح شد. در سال 1900 پيش ازميلاد اكد عيلام بين النهرين را به تصرف خود درآورد.
قلمرو کاسيان در حدود استان‌هاي کردستان (بيت همبان) و آذربايجان (ناحيه آلا بريا در جنوب درياچه اروميه) و و بخش شرقي ترکيه آشنوناک
(اين ناحيه توسط کاسيها مسکون شد و به نام کاسي توپلياش موسوم گرديد)، همچنين در بخش وسطاي رود دياله يعني نامار (کرمانشاه) (نامرو،
ناوار باستاني حاکم شدند).
در سال 1750 ق.م. سپاه کاسي به رياست گانداش از راه دشت ذهاب و شمال استان ايلام براي فتح بابل حمله کرد و بابل فتح شد. سر انجام در
سال 1750 ق.م. جايگزين دولت بابل شدند و به سلطنت سلسله حمورابي پايان دادند. حکومت کاسيها (از 1250-1750) بر بابل 500 ساله
شد.
کاسيان بر ايلام نيز مسلط شدند و شوش را مدت‌ها اداره نمودند. در شمال بين النهرين با دولت تازه تأسيس آشور که در اواسط قرن پانزدهم پيش
از ميلاد در ميانه‌هاي رود دجله دولت آشور بنيان نهاده شد هم مرز شدند.
طبق آثار بدست آمده از هزاره اول پيش از ميلاد آنها در نواحي دور دست ماد سکونت کردند. آنهادرنيمه هزاره اول پيش از ميلاد تا حاشيه کوير
مرکزي وتا نواحي اصفهان و کاشان وحتي نواحي استان تهران و مرکزي پيش روي کردند. آنها در برخي مناطق کشور ماد آينده سکونت کردند
و آن را کاردونياش ناميدند و پس از فتح آن دولت خويش را کاردونياش ناميدند.
تمدن کاسيها و اورارتو ها