براي داشتن استخوانهايي محکم تغذيه مناسب بسيار مهم است. البته پرهيز از يک سري مواد غذايي نيز نقش مهمي دارد چون موادي
هستند که با تخليه استخوان از مواد معدني باعث تضعيف و شکنندگي آن شده يا جلوي رشد آن را مي گيرد. جالب است بدانيد اين
مواد غذايي همانهايي هستند که اغلب به صورت روزانه مصرف مي کنيم. در اينجا شش ماده خوراکي عمده را که باعث تضعيف
استخوانها مي شود نام مي بريم:
1 -نوشابه ها
نوشابه هاي گاز دار از دو جهت استخوانها را تهديد مي نمايد. گاز کربنات موجود در نوشابه ها معمولا از اسيد فسفريک تهيه شده
که باعث افزايش دفع کلسيم از ادرار مي شود. در همين حال اين نوشابه ها باعث رفع تشنگي شما مي شوند بدون اينکه مواد مغذي
که در ديگر مايعات مانند شير و آب ميوه وجود دارد را جايگزين نمايد.
چه بايد کرد :
وقتي ميل به خوردن نوشابه داريد به جاي آن از شير، آب پرتقال غني شده با کلسيم و ويتامين D يا از فالوده هاي مخلوط با ماست
استفاده نماييد. در غير اينصورت براي رفع تشنگي فقط از آب استفاده نماييد و در کنار آن رژيمي از مواد مغذي براي استخوانها
داشته باشيد.
2 -نمک
نمک باعث خروج کلسيم از استخوان مي شود و با مرور زمان باعث تضعيف آن خواهد شد. در ازاي هر 2300 ميلي گرم سديم
دريافتي در حدود 40 ميلي گرم کلسيم دفع مي شود. در مطالعه اي زنان يائسه اي که رژيم غذايي پرنمکي داشتند در مقايسه با زنان
يائسه معمولي مواد معدني بيشتري از استخوانهايشان تخليه شده بود. متاسفانه امروزه داراي رژيم غذايي پرنمکي هستيم و روزانه دو
برابر بيش از آنچه بدن به نمک نياز دارد مصرف مي کنيم.
چه بايد کرد:
سريعترين و موثرترين روش براي پرهيز از مصرف نمک اضافي خود داري از مصرف مواد غذايي آماده و فست فودها مي باشد.
تحقيقات نشان مي دهد در جوامع شهري سديم مصرف شده در طي روز به دليل مصرف نمک در سر سفره نيست بلکه از مصرف
مواد غذايي آماده مي آيد. حتي الامکان بايد از مواد غذايي کنسروشده، پيتزا، فست فود مانند سرخ کردني ها و همبرگر و سبزيجات
آماده شده اجتناب نمود.
3 - کافئين
اگرچه کافئين به اندازه نمک از اين لحاظ مضر نيست اما با همان مکانيزم باعث دفع کلسيم از استخوان مي شود. در ازاي هر 100
ميلي گرم مصرف روزانه کافئين ( مقدار موجود در يک فنجان متوسط قهوه ) 6 ميلي گرم کلسيم دفع مي شود. اين ميزان زياد
نيست اما اگر نوشيدني هاي حاوي کافئين را جايگزين نوشيدني هاي مغذي مانند شير و آب ميوه نماييد آنگاه دچار مشکل خواهيد شد.
چه بايد کرد :
مصرف قهوه را به يک تا دوفنجان در روز کاهش دهيد و در عوض از ديگر نوشيدني هاي عاري از کافئين استفاده نماييد. اضافه
نمودن شير به قهوه تا حدي مشکل را کمتر مي کند.
4 - ويتامين آ
تحقيقات اخير فوايد زيادي را در مصرف ويتامين آ به اثبات رسانده است. اين ويتامين در تخم مرغ، محصولات لبني کامل و جگر
به وفور يافت مي شود. ويتامين آ براي قوه ديداري و سيستم دفاعي بدن مهم مي باشد. البته بعضي از رژيم هاي غذايي و مصرف
قرص هاي ويتامين باعث ميشود بيش از مقدار لازم ( 5000IUs در روز ) ويتامين آ وارد بدن شود، بخصوص زنان يائسه نسبت
به مصرف بيش از اندازه ويتامين آسيب پذيرند. مطالعات نشان ميدهد زناني که بيش از 5000IUs در روز مصرف ويتامين آ دارند
بيش از ناني که کمتر از 1600IUs در روز دريافت مي کنند دچار شکستگي استخوان مي شوند.
چه بايد کرد :
مصرف مواد لبني بدون چربي يا کم چرب ، مصرف سفيده تخم مرغ (تمام ويتامين آ تخم مرغ در زرده آن وجود دارد)به جاي تخم
مرغ کامل و نيز کنترل داروهاي تقويتي از نظر وجود ويتامين آ.
5 - الکل
الکل باعث اختلال در جذب مواد معدني توسط استخوان مي شود. الکل همچنين مانع ياخته استخوان ساز از فعاليت ترميمي خود مي
شود. بنابراين نه تنها با مصرف الکل استخوانها تضعيف مي شوند بلکه به هنگام بروز شکستگي ها باعث اختلال درمان آن مي
شود.
چه بايد کرد :
پرهيز از مصرف نوشابه هاي الکلي.
6 - روغن هيدروژنه
سالهاست تحقيقات نشان داده اند تبديل روغن مايع به هيدروژنه باعث از بين رفتن ويتامين کا موجود در روغن مي شود. ويتامين کا
براي تقويت استخوانها بسيار حياتي مي باشد و روغن هاي گياهي مانند canola و زيتون پس از سبزيجات دومين منبع مناسب
براي تامين اين ويتامين مي باشد. البته مقدار دريافت ويتامين کا از يک قاشق غذاخوري روغن canola 20 ميکروگرم و يک
قاشق غذاخوري روغن زيتون 6ميکروگرم مي باشد در حالي که در يک وعده مصرف اسفناج 120 ميکروگرم ويتامين کا وارد
بدن مي شود.
چه بايد کرد:
اگر به اندازه کافي سبزيجات تازه مصرف ميکنيد ديگر نگران تامين ويتامين کا بدن خود نباشيد. اگر تمايل زيادي به مواد غذايي
پخته شده در فر يا تنور مانند کلوچه و شيريني داريد حتي الامکان در خانه با استفاده از روغن canola تهيه نماييد و از مصرف
روغنهاي هيدروژنه پرهيز نماييد.
ماده هاي خوراکي که باعث ضعيف شدن استخوان ها مي شوند