کعبه زرتشت نام بنايي است مکعب مستطيل با معماري خاص در نقش رستم که از
زمان حمله اعراب به ايران به اشتباه نام کعبه زرتشت به آن دادند.
آنها از آن جا که فکر ميکردند هر ديني ميبايست براي خود بتکده يا مرکزيتي براي
خود داشته باشد اين بنا را کعبه زرتشتيان ناميدند.
اين بنا در زمان هخامنشيان و به احتمال در عصر پادشاهي داريوش بزرگ ساخته
شده است.
کعبه زرتشت داراي يک مدخل بالاتر از سطح زمين و بازمانده پلکاني براي
دسترسي به تنها ورودي آن است.
تا سال 1316 شمسي، ثلث پاييني بنا در زمين دفن شده بود. تنها در اين سال و با
آغاز کاوشهاي باستانشناسي بود که مشخص شد بنا در 3 سمت خود (بجز
ورودي) داراي سکو است.
در درگاه ورودي جاي چرخش پاشنه دري سنگين و کلفت، نشان از دربسته بودن بنا
ميدهد. اين بنا تماماً از سنگ آهکي سفيد و سياه ساخته شده است.
در مورد کاربرد اين بنا حدث زده شده است که، محل نگهداري کتاب اوستا و اسناد
حکومتي، محل گنجينه دربار، آتشکده، معبد و يا نامعلوم باشد.
برخي از مورخان ذکر کردهاند؛ کتاب اوستا که بر 12 هزار پوست گاو نوشته شده
بود، در اين اتاق نگهداري ميشد. گروهي ديگر بر اين باورند که اين اتاق آرامگاه
برديا، پسر کوروش بود که به وسيله برادرش کمبوجيه کشته شد.
برخي ديگر بر اين عقيدهاند که آتش مقدس در اين اتاق نگهداري ميشد و بعضي
گفتهاند اين بنا رصدخانه بود. در دوران ساساني در اين اتاق اسناد بسيار مهم دولتي
نگهداري ميشد.