جلوي کودکانتان دعوا نکنيد
اکثر پدر و مادرها مي دانند که دعوا و جار و جنجـال جـلوي فرزندانشان کار درستي نيست اما واقعيـت ايـن است که ايـن اتــفاق معمولاً رخ
مي دهـد
در يـک ازدواج، عــواملـي مـثل مسائل مـالي، اســترس و فشـارهاي کـاري، کـمبود خـواب، تغـيير خـلق و خـو، و کمبود فرصت استراحت،
مـي تـواند مـــوجبات مخالفت و ناسازگاري زن و شوهرها را در خـانه فـراهم آورد. خيلي از زوجين تصور مي کنند که دعوا هر از گاه باعـث
مي شود اختـلافات از بين رفته و رابطه به خوبي پيش رود. اما به چه قيمتي؟ به قيمت بچه ها؟ اين دعواها و جار و جنجال ها بر رشد ما چه
تاثيري دارد؟
اکثر بچه ها متوجه ناسازگاري ها و تعارضات پدر و مادر مي شوند و اگر بطور مداوم شاهد زد و خورد آنها باشند، نشانه هايي از پريشاني و
ناراحتي هاي فيزيکي و احساسي از خود بروز مي دهند
برخي تحقيقات نشان مي دهد که بچه ها حتي از شش ماهگي نسبت به استرس صداهايي که در اطراف خود مي شنوند و برخوردها و منازعات
پرخاشگرايانه واکنش ميدهند.
واکنش هاي فيزيکي
بچه ها در هر سن و سالي در برخورد با دعوا و مشاجرات پدر و مادر خود، واکنش هايي از شوک و ضربه نشان مي دهند. ندرتاً مي خواهند
که اين دعوا ادامه پيدا کند از اينر معمولاً سعي مي کنند:
دخالت کنند؛ يا با ايجاد سر و صدا و اعتراض توجه والدينشان را جلب مي کنند يا آنها را به خنده وامي دارند؛ يا از موقعيت فرار مي کنند.
به طور کلي، هر چه بچه ها کوچکتر باشند، احتمال گريه کردن و نشان دادن واکنش هاي ترس از آنها بيشتر است. بچه هاي بزرگتر براي تمام
کردن درگيري معمولاً حرف مي زنند.
واکنش هاي احساسي
شواهد و مدارک تجربي نشان مي دهد که چيزهايي که والدين تجربه مي کنند، بچه ها هم تجربه خواهند کرد. از اينرو، اگر والدين عصباني و
ناراحت باشند، اين احساسات به ساير اعضاي خانواده نيز سرايت خواهد کرد. از آنجا که بچه ها والدينشان را الگوي خود مي دانند و به آنها
تکيه مي کنند، ديدن آنها در حال دعوا و مشاجره برايشان ناراحت کننده خواهد بود.
اين نوع رفتار مي تواند منجر به ايجاد احساس استرس و اضطراب در بچه ها شود. حس "خانواده" در آنها به همراه حس اعتماد به نفسشان
تخريب مي شود. وقتي ميبينند پدر و مادر قانون شکني مي کنند درحاليکه هميشه آنها را از آن منع ميکردند، باعث از بين رفتن حس اعتماد در
آنها شده و اين تجربه براي بچه ها بسيار گيج کننده خواهد بود.
اگر دعوا و مشاجره بخشي از زندگي عادي پدر و مادر باشد، بچه ها هميشه منتظر بروز بحث و درگيري بين آنها خواهند بود. علاوه بر اين
رفتارهاي حفاظت از خود، بچه ها براي جلوگيري از بروز اين درگيري ها خود را خسته مي کنند. اين مسئله آنها را در موقعيتي بسيار دشوار
قرار مي دهد و مجبورشان مي کند که نقش يک آدم بزرگ را بازي کنند، درحاليکه نه از نظر فيزيکي و نه شناختي به آن اندازه نرسيده اند.
تاثيرات طولاني مدت
الگوهاي رفتاري ناسازگار در بچه ها زماني شکل مي گيرد که مي خواهند خود را با دعواها و مشاجرات پدر و مادر وفق دهند. آنها گريه مي
کنند، علائمي از ترس نشان مي دهند، در دعواي والدين دخالت مي کنند و فرار ميکنند. بچه ها ممکن است حساس و مضطرب شوند. اين
خصوصيات رفتاري مي تواند تاثير بسيار هنگفتي بر اعتماد به نفس، تصوير نفس و عزت نفس آنها داشته باشد. وقتي الگوهاي احساسي منفي
از زمان کودکي در آنها شکل گيرد، اصلاح و تغيير آنها بسيار دشوار شده و در زندگي آينده آنها خطرساز خواهد شد. اگر بچه ها بطور مداوم
شاهد اين دعواها باشند، به ويژه در محيط خانه، اين رفتارها را تقليد کرده و در بازي با دوستانشان و در موقعيت هاي ديگر همانها را اجرا
مي کنند. مدل سازي از رفتارهاي والدين، پديده اي رشدي است که اگر دعوا کانون آن باشد، تاثيراتي بسيار مخرب خواهد داشت.
شواهد تجربي از والديني که با آنها کار کرده ام من را به اين باور مي رساند که اکثر والدين از مشاجرات لفظي درحضور فرزندان خود
خودداري مي کنند. اکثر والدين از تاثير احتمالي اين مشاجرات بر روي فرزندانشان آگاهي دارند و سعي مي کنند آن را در اتاقي ديگر و دور از
فرزندانشان انجام دهند.
والدين اکثراً سعي مي کنند حرفها و مشاجراتشان را شب ها بعد از اينکه بچه ها به خواب رفتند انجام دهند تا خطر شنيده شدن آنها توسط بچه
ها و ناراحت شدن آنها کمتر شود. توصيه مي شود که اگر والدين مي توانند احساسات خود را کنترل کنند، بهتر است مخالفت ها و ناسازگاري
هاي خود را به تعويق بيندازند تا محيط و زماني مناسب براي خالي کردن آنها پيدا کنند. بهتر است اين مشاجرات در محلي به غير از خانه
انجام شود، پارک يا ساير محيط هايي که بچه ها در آن حضور نداشته باشند، مناسب تر است.
اما براي بسياري از والدين دور نگه داشتن مشاجرات از خانه، غيرممکن است. خلق و خو به سرعت عوض مي شود و قبل از اينکه حتي
خودتان هم متوجه شويد، دعوا را راه انداخته ايد.
تاثير را به حداقل برسانيد
بچه ها را وارد نکنيد-آنها توانايي سازگار شدن ندارند. علائم و نشانه هاي پديدار شدن دعوا و مشاجره را تشخيص دهيد و آنرا به زمانيکه بچه
هاي حضور نداشته باشند معوق کنيد. يک قدم به عقب برداريد، تا ده بشماريد، آرام شويد و خودتان را از محيط خطر دور کنيد. بهترين علاج
عصبانيت، به تاخير انداختن آن است. از زبان احساسي در مشاجرات خود استفاده نکنيد. بچه ها معمولاً متوجه ميشوند که چه مي گوييد. از
تاثيرگذاري حرف ها و رفتارهايتان بر روي بچه ها آگاه باشيد. بعنوان والدين، بچه ها بعنوان الگو به شما نگاه مي کنند و از رفتارهاي شما
تقليد مي کنند. اگر از فرزندانتان توقع داريد که درست رفتار کنند، پس اول خودتان بايد درست رفتار کنيد. ناراحتي هايتان را روي کاغذ
بياوريد. به اين ترتيب مي توانيد آنها را به همسرتان نشان داده و آنها هم جوابتان را روي کاغذ بياورند. معمولاٌ آوردن افکار روي کاغذ شما را
متوجه مي کند که موضوع چندان شديدي براي دعوا و مشاجره وجود نداشته است. وقتي افکار در ذهن ما بماند، شدت آنها بيشتر و بيشتر
خواهد شد. با مراجعه به مشاور خانواده، طريقه رفتار با همسرتان را اصلاح کنيد. سعي نکنيد با سکوت عصبانيتتان را نگه داشته يا آنرا
مخفي کنيد. بچه ها به همان اندازه که نسبت به دعوا و مشاجرات حساسند، به ناسازگاري هاي غيرکلامي نيز حساسيت دارند. با نشان دادن
علاقه خود به همسرتان جلوي چشم بچه ها، مشاجراتتان را با محبتتان متوازن کنيد.
در مورد ناسازگاري ها با فرزندتان صحبت کنيد
1) براي توصيف ساده احساساتتان بعد از مشاجره با فرزندتان وقت بگذاريد، بدون اينکه بخواهيد همسرتان را بدنام کنيد.
2) فرزندتان را مطمئن کنيد که همديگر و آنها دوست داريد.
3) براي فرزندتان توضيح دهيد که دعواها و مشاجرات کوچک هر از گاهي ممکن است در خانواده اتفاق بيفتد و سعي خواهيد کرد که از اين
به بعد دعواي شديد نداشته باشيد.
4) اجازه بدهيد فرزندتان درمورد مشاجره سوال کند. بچه ها ممکن است درمورد رابطه پدر و مادرشان دچار ترس و نگراني شوند چون
درواقع بحث و مشاجره شما را خوب نميفهمند. از اينرو، بايد به آنها فرصت دهيد اين نگراني ها را به حداقل برسانند.
5) شدت دعوا را کنترل کنيد. اگر مي بينيد که دعواهايتان روز به رز شديدتر و بيشتر مي شود، کمک بگيريد. از روانشناس و مشاور خانواده
بخواهيد که موقعيت بين شما را کمي آرامتر کرده و نظرات هر دو شما را جويا شود.
هرچقدر هم که تلاش کنيم، دعوا و مشاجره بين پدر و مادرها هيجوقت از ريشه کنده نمي شود. اگر بچه هاي ما شاهد مهر و علاقه ما به
يکديگر باشند، و خودشان نيز به اندازه کافي از اين محبت دريافت کنند، وقتي دعوا و مشاجره اي هم پيش بيايد، در نظر آنها اين مشاجره در
يک رابطه دوستانه و گرم و بامحبت اتفاق افتاده است و تاثير چندان منفي بر آنها نخواهد داشت.
فرستنده:مريم خرد