آشنايي با مسجد شيخ لطف‌الله - اصفهان
مسجد شيخ لطف‌الله از شاهکارهاي معماري و کاشيکاري قرن يازدهم است و
به فرمان شاه عباس اول در مدت 18 سال بنا شده است
سر در معرق مسجد شيخ لطف‌الله تا پايان سال 1011 ساخته شده و اتمام
ساختمان و تزيينات آن در سال 1028 قمري پايان يافت.
کتيبهُ سر در مسجد شيخ لطف‌الله به خط ثلث عليرضا عباسي دز سال 1012
قمري است و معمار و بناي مسجد، استاد محمد رضا اصفهاني بوده است که
نام او در داخل محراب مسجد در دو لوحهُ کوچک آورده شده است.
شيخ لطف الله از علماي بزرگ شيعه از مردم ميس و از قراء جبل عامل؛
لبنان امروزي بوده است که به دعوت شاه عباس اول، اصفهان را محل اقامت
خود قرار داد.
به منظور تجليل ازاو مسجد شيخ لطف‌الله براي تدريس و نمازگزاري وي
اختصاص داده شد و وجه تسميهُ مسجد مزبور به نام شيخ لطف‌الله از همين
جهت است. شيخ لطف الله 6 سال قبل از در گذشت شاه عباس اول وفات
يافت.
مسجد شيخ لطف‌الله داراى گنبدى است که از درون و بيرون با کاشى‌‌کارى‌هاى
زيبا پوشيده شده است. اين گنبد روى چندين تاق کنگره دار مرتفع استوار است
و با آيات قرآنى آراسته شده است.
در فراز مسجد شيخ لطف‌الله دايره‌اى وجود دارد که داراى منافذى است که با
تزيينات فلزى آراسته شده است و براى روشنايى و تهويه به کار مى‌رود.
اين گنبد به نقوش اسليمى بسيار ظريفى تزيين شده که در قشر خارجى به يک
ستاره هشت‌گوش ساخته شده از کاشى‌هاى معرق رنگارنگ منتهى مى‌شود.
قلّه آن نيز به کلاهکى منتهى مى‌شود که با کره‌هايى منظم تزيين شده است،
محراب از يک طاق دندانه دار تشکيل شده که بر فراز آن نقوش ظريف
اسليمى نقش بسته است.
اين طاق کنگره‌دار از داخل داراى مقرنس‌هاى صدفى شکل است که در
انتهاى آن به نقوش گياهى زيبايى آراسته شده است.
مسجد شيخ لطف‌الله از لحاظ زيبايى نقوش و اسليمى هاى به کار رفته در آن
بى‌نظير به شمار مى‌آيد.
در سال 1307 با توجه به طرح‌هاي اصلي و کاشي‌هاي موجود نسبت به
مرمت سردر و گنبد اقدام شد. کتيبه نماي خارجي گنبد نيز نشان دهنده
تعميراتي است که توسط اداره باستان‌شناسي در سال 1315 انجام شده است.
در جلوي مسجد حوض 8 ضلعي زيبايي قرار داشته که در سال‌هاي 1316
تا 1318 برداشته شده است. در اين زمان پوشش کف گنبد خانه از جنس گچ
بوده و پنجره‌هاي چوبي منصوب در آن روشنايي زيرزمين را تامين مي‌کرده
است.
محراب مسجد شيخ لطف الها از شاهکارهاى بى‌نظير هنر معمارى و از
زيباترين محراب‌هاي است که در مساجد ديگر اصفهان مىتوان مشاهده کرد.
محراب مسجد شيخ لطف‌الله با کاشي‌کارى معرق و مقرنس‌هاى بسيار دلپذير
تزيين شده است. درون محراب دو لوح وجود دارد. در اطراف محراب
کتيبههايى به خط عليرضا عباسى و خطاط ديگرى که باقر نام داشته است،
ديده مى‌شود.
در اين کتيبهها رواياتى از پيامبر اکرم و امام ششم شيعيان امام جعفر صادق
نقل شده است
اشعارى نيز بر کتيبههاى ضلع‌هاى شرقى و غربى به چشم مىخورد که
احتمالاً سراينده آنها شيخ بهايى، عارف دانشمند و شاعر بزرگ دوره صفوى
است.
رکوردهاي ايران
مسجد شيخ لطف‌الله - اصفهان