رکوردهاي ايران
تاریخچه گاز در ایران و تاسیس شركت ملی گاز ایران :

از نوشته های تاریخ نویسان كهن چنین بر می آید كه ایرانیان در استفاده از گاز و دیگر مشتقات نفتی بر دیگر اقوام جهان پیشی داشته اند،
بعنوان مثال وجود بقایای آتشكده ها و معابد نظیر آتش جاودانی نزدیك كركوك كه به مشعل بخت النصر معروف بود، در نزدیكی یك مخزن
گاز طبیعی قرارداشت.

همچنین بقایای معابد زرتشتیان در نزدیكی مسجد سلیمان و روایات تاریخی از آتش جاودانی آتشكده آذر گشب در آذربایجان بجای مانده همگی
گواه این مدعاست. ایرانیان باستان بنا به اقتضای محیط مذهبی خویش آتش را گرامی میداشتند و در جهت پایدار بودن آن می كوشیدند در فلات
مركزی و جنوبی ایران و در مناطقی كه جنگلهای انبوه وجود داشت برای روشن نگهداشتن آتش مقدس از امكانات دیگری بجز چوبهای جنگلی
استفاده میبردند و طبیعت این مناطق باذخایر فراوان زیرزمینی خود این تلاش را آسان مینمود. مناطق غرب، جنوب و جنوب غربی ایران،
آنچنانكه اكنون میدانیم برروی دریائی از نفت و مشتقات آن قرارداشتند و دارند. بعضی از این منابع در گذشته بدلیل عمق بسیار كمی كه داشتند
بافرسایش خاك و یا حركت گسلها یا سایر عوامل طبیعی دیگر بصورت قطرات ناچیزی از دریای زیر زمینی به بیرون تراوش كرده و انسان
متفكر را به بهره برداری از آن وادار مینمودند و در ایران باستان نیز چنین شد

. برابر اسناد تاریخی ، ایرانیان قبل از فلسطینیها ، سومری ها و چینی ها از نفت و گاز به گونه های بسیار ابتدایی ، تصادفی و بدون برنامه
ریزی استفاده میكردند و تلاش زیادی در جهت پایدار داشتن آتشهای مقدس از خودنشان میدادند ولی با این همه ، سخن بسیار زیادی درباره
تاریخ پیدایش نفت و گاز در ایران نمی توان گفت زیرا آنچه كه از این صنعت با امكانات ابتدایی آن در روزگار كهن ایران خبر میدهد بسیار
اندك و غیر مستدل است . اما بی تردید در سالهای نه چندان دور یعنی از آغاز بهره برداری شركتهای خارجی نفتی در ایران ، صنایع نفت و
گاز در ایران رشد قابل ملاحظه ای داشته است كه بر آمار و ارقام متكی میباشد .

نخستین اسناد تاریخی از استفاده برنامه ای گاز در ایران به زمان قاجاریه و سلطنت ناصرالدین شاه مربوط میشود . هنگامیكه ناصرالدین در
سال ١٨٧٣ میلادی به لندن سفر كرده بود ، چراغهای گازی كه روشنی بخش معابربودند تعجب وی را بر انگیخت و علاقمند به بازدید از
كارخانه چراغ گاز گردید . وی پس از بازگشت به ایران ، دستور احداث و استفاده از كارخانه چراغ گاز را صادر كرد . استفاده محدود گاز
در ایران تا تاریخ ١٩٠٨میلادی كه نخسین چاه ایران در مسجد سلیمان به نفت رسید كم و بیش ادامه داشت . پس از استخراج نفت ،‌گازهای
همراه اجباراَ در محل سوزانده میشدند .

شركت ملی نفت ایران از بدو تشكیل همواره بفكر چاره جویی و استفاده از گاز طبیعی بود كه بعلت بعد مسافت بین منابع تولید و نقاط مصرف
و سنگینی سرمایه گذاری و كمی مصرف داخلی كه تنها محدود به بعضی از مناطق نفتخیز جنوب میشد این امر بعهده تعویق افتاد و همچنان
گازهای استحصالی سوخته و بهدر میرفت . تدریجاَ كه منابع نفت یكی پس از دیگری احداث و به بهره برداری میرسید ، استفاده از گاز طبیعی
برای تامین سوخت و محركه های كمپرسور و مولدهای برق ، مصارف داخلی ، منازل سازمانی در مناطق نفتخیز از جمله مسجد سلیمان ،
آغاجاری ، هفتگل و آبادان مورد توجه قرار گرفت و در كنار فعالیت های اصلی تولید ، انتقال و پالایش نفت خام در نواحی جنوبی ایران ،
فعالیت های محدودی برای تهیه و بعمل آوردن گاز طبیعی توسط شركتهای عامل در حوزه قرار داد بعمل می آمد.
اولین استفاده از گاز طبیعی، خارج از مناطق نفت خیز برای تغذیه كارخانه جدید التاسیس مجتمع كود شیمیایی شیراز بود كه در سال ١٣٣٤
واحد مذكور احداث و بهره برداری از آن آغاز شد و برای خوراك اولیه آن نیاز به گاز طبیعی بود . برای این منظور خط لوله ای به قطر ١٠
اینچ و طول تقریبی ٢١٥ كیلومتر از گچساران به شیراز احداث گردید .

در حدود ٣٠ تا ٣٥ سال قبل سیاستهای شركت ملی نفت ایران موجبات فنی و اقتصادی را برای مهار كردن گازهای همراه ، جلوگیری از
اتلاف و سوزاندن آنها ، جمع آوری و پالایش ، انتقال ، صدور و فروش فراهم آورد. زمانیكه تفكر فروش گاز به خارج مطرح گردید ،
مطالعات همه جانبه ای انجام شد و سرانجام پروژه خط لوله سراسری اول موسوم به IGAT1 به مرحله اجراء و بهره برداری در آمد. به سبب
آنكه ضرورتاَ میبایستی كلیه امور مرتبط به گاز در یك سازمان متشكل میشد تا پاسخگوی مسئولیتها و نیز اهداف آینده باشد واز طرف دیگر
توافق كلی كه زمینه توسعه همكاریهای اقتصادی بین ایران و شوروی سابق در سال ١٣٤٤ صورت گرفت ومنجر به امضاء پروتكلی دردی
ماه همان سال شد زمینه صدور گاز مطرح و تاسیس شركت ملی گاز ایران در اسفند ماه ١٣٤٤ برای تحقق هدفهای ذكر شده تصویب و بمورد
اجراءگذاشته شد.